openSPACE: dostępność a użyteczność danych z obserwacji Ziemi i kosmosu dla sektora publicznego

Realizowany w CBK PAN projekt Polski Cyfrowej „openSPACE – repozytorium otwartych danych wysokiej wartości z obserwacji Ziemi i kosmosu”, zakładający udostępnienie wyselekcjonowanych zasobów informacji, dotyczących badań m.in. przestrzeni międzyplanetarnej, wokółziemskiej i Ziemi, poprzez ich cyfryzację, wchodzi w kolejne etapy prac. W dalszym ciągu trwają procesy selekcji danych, a następnie ich oznaczanie i specjalistyczne czyszczenie, podnoszenie ich jakości, opis wystandaryzowanymi metadanymi, tak, by w gotowej do przetwarzania formie udostępnić dane nieodpłatnie w Internecie. Od momentu powstania Centrum Badań Kosmicznych PAN aktywnie i z sukcesami przoduje w branży kosmicznej jako jedyna w swoim rodzaju instytucja w Polsce, prowadząca prace naukowe i techniczne, oparte na eksperymentach kosmicznych w zakresie fizyki przestrzeni kosmicznej oraz fizycznych i geodynamicznych badaniach planet i Ziemi. Tu powstało około 80 urządzeń, które zostały wysłane w kosmos w licznych międzynarodowych misjach kosmicznych. CBK PAN przez lata zgromadziło i dysponuje nieprzetworzonymi danymi pomiarowymi dotyczącymi nauki – jonogramami, powstały tu liczne raporty pomiarów laserowych z Obserwatorium Astrogeodynamicznego w Borówcu (obserwacje przestrzeni okołoziemskiej oraz rejestracja obiektów, w tym UFO), opracowano zbiory danych grawimetrycznych i klinometrycznych rejestrowanych w Obserwatorium w Książu (pozwalający m.in. uprzedzać o trzęsieniach w kopalniach), przygotowano zbiory danych pomiarowych z dwóch polskich satelitów LEM i HEWELIUSZ, opracowano dane z eksperymentów kosmicznych z Polskiej Aparatury Kosmicznej, i inne. Darmowy dostęp do tak specjalistycznych i unikatowych zasobów nauki poprzez platformy internetowe daje wiele możliwości ich wykorzystania w nieograniczonym czasie od momentu ich upublicznienia.

Digitalizacja danych CBK PAN po kolejnym etapie selekcji obejmuje prawie milion odwzorowań dokumentów tworzących zbiory informacji dla sektora publicznego. Tak pokaźna ilość materiałów, w tym publikacji, badań i opracowań naukowych, będzie dostępna do wykorzystania w kilku różnych celach: komercyjnych, w administracji publicznej oraz edukacji. Sama dokumentacja budowanych i opracowanych w CBK PAN specjalistycznych urządzeń powinna być niezmiernie ważnym i pomocnym narzędziem chociażby przygotowaniu projektów od strony formalnej. Cyfryzacja obejmie bowiem także wnioski grantowe, umowy z konsorcjantami czy patenty. Wartość danych będzie nieocenionym źródłem dla początkującej młodej kadry, dopiero rozwijającej skrzydła w branży kosmicznej, ale i dla naukowców, instytucji edukacyjnych i każdego, kto tylko będzie zainteresowany pracami w sektorze kosmicznym.

Projekt „openSPACE – repozytorium otwartych danych wysokiej wartości z obserwacji Ziemi i kosmosu” jest realizowany w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata 2014-2020, w Osi Priorytetowej nr 2 „E-administracja i otwarty rząd”; Działaniu nr 2.3 „Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego”; Poddziałaniu nr 2.3.1 „Cyfrowe udostępnienie informacji sektora publicznego ze źródeł administracyjnych i zasobów nauki” (typ II projektu: cyfrowe udostępnienie zasobów nauki).